Phát triển năng lượng nguyên tử: Cần chính sách đột phá và hợp tác toàn diện

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và nhu cầu phát triển bền vững ngày càng cấp thiết, năng lượng hạt nhân đang dần trở lại như một giải pháp dài hạn cho tương lai năng lượng sạch. Tại Việt Nam, dù đã có nhiều nỗ lực hợp tác quốc tế trong lĩnh vực này, nhưng việc triển khai thực tế vẫn còn gặp nhiều rào cản. Để khai thác hiệu quả tiềm năng của công nghệ hạt nhân, cần nhiều hơn một chiến lược hợp tác – đó phải là một chính sách đột phá, đồng bộ từ hạ tầng kỹ thuật đến nhân lực và thể chế.

Hợp tác quốc tế: Chìa khóa nhưng chưa đủ

Từ lời mời hợp tác đến thực tiễn triển khai

Trong các hội nghị khoa học và công nghệ hạt nhân, Việt Nam luôn được các quốc gia hàng đầu như Mỹ, Nga, Nhật Bản mời gọi tham gia vào những chương trình hợp tác phát triển công nghệ hạt nhân. Tuy nhiên, sau những khởi đầu hứa hẹn, không ít dự án hợp tác đã dừng lại ở việc đào tạo một vài nghiên cứu sinh mà chưa tạo được cú huých phát triển ngành tại Việt Nam. Vấn đề không chỉ nằm ở năng lực tiếp nhận mà còn ở cách thức tổ chức, khai thác và duy trì hợp tác hiệu quả từ phía Việt Nam.

Một minh chứng cụ thể là chương trình hợp tác nghiên cứu lò phản ứng mô-đun nhỏ (SMR) do Mỹ khởi xướng. Dự án này đặt mục tiêu phát triển công nghệ năng lượng hạt nhân thế hệ mới có thể sử dụng tại nhiều quốc gia Đông Nam Á. Dù đây là cơ hội quý giá để tiếp cận công nghệ tiên tiến, Việt Nam vẫn đang trong giai đoạn tìm hiểu, chưa có chiến lược tiếp cận rõ ràng nhằm biến cơ hội thành năng lực thực sự.

Từ lời mời hợp tác đến thực tiễn triển khai

Các mô hình hợp tác hiệu quả cần nhân rộng

So với các mô hình chưa mang lại hiệu quả rõ nét, hợp tác với Viện Liên hợp Hạt nhân Dubna (Nga) lại cho thấy hướng đi triển vọng. Việc trở thành thành viên chính thức giúp Việt Nam có quyền tự đề xuất hướng nghiên cứu, cử nhân lực tiếp cận các thiết bị hiện đại bậc nhất thế giới và làm việc trong môi trường quốc tế chuyên nghiệp. Đặc biệt, Dubna còn đề xuất xây dựng một phòng thí nghiệm vệ tinh tại Việt Nam – điều có thể giúp tăng vị thế khoa học quốc gia và thu hút nhân lực trong khu vực.

Hợp tác quốc tế chỉ phát huy tác dụng khi Việt Nam không còn là bên tiếp nhận một chiều, mà chủ động đề xuất nội dung nghiên cứu, cùng giải quyết các vấn đề chung và song hành trong xây dựng năng lực. Điều đó đòi hỏi sự chuẩn bị nghiêm túc từ hệ thống khoa học nội địa – cả về chiến lược, đội ngũ lẫn cơ sở vật chất.

Đoàn công tác Bộ KH&CN thăm các cơ sở phòng thí nghiệm nổi bật của JINR

Xây dựng nội lực: Điều kiện tiên quyết để phát triển

Thiếu hụt nhân lực và khoảng trống chính sách

Một trong những thách thức lớn nhất hiện nay của ngành năng lượng nguyên tử tại Việt Nam là sự thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao. Kể từ khi chương trình điện hạt nhân bị tạm dừng vào năm 2016, sức hấp dẫn của ngành đối với giới trẻ giảm sút rõ rệt. Dù vẫn có những nhà nghiên cứu tận tụy, đam mê theo đuổi khoa học hạt nhân, nhưng nếu không có một chính sách đủ mạnh để giữ chân và bồi dưỡng nhân tài, ngành sẽ khó tránh khỏi nguy cơ tụt hậu.

Nhiều nhà khoa học đầu ngành đã nhiều lần kiến nghị về chế độ đãi ngộ đặc biệt cho người làm trong lĩnh vực này, nhưng suốt hơn một thập kỷ, những đề xuất ấy vẫn chưa được cụ thể hóa. Sự chậm trễ trong hoạch định chính sách khiến nhiều tài năng trẻ chọn hướng đi khác, trong khi lực lượng hiện tại đang ngày một già hóa và phân tán.

Thiếu hụt nhân lực và khoảng trống chính sách

Đầu tư bền vững thay vì ngắn hạn

Khác với nhiều ngành khác, nghiên cứu và ứng dụng năng lượng hạt nhân không thể cho ra kết quả ngay trong một vài năm. Đây là lĩnh vực đòi hỏi đầu tư dài hạn, tầm nhìn chiến lược và môi trường nghiên cứu ổn định. Những thành tựu khoa học thế giới đều được xây dựng trên nền tảng tích lũy hàng chục năm, với sự hỗ trợ bền vững từ chính phủ.

Câu chuyện của Dubna – từng bên bờ sụp đổ vào những năm 1997–1998 nhưng được vực dậy mạnh mẽ nhờ sự can thiệp quyết đoán của chính phủ Nga – là minh chứng rõ ràng. Việt Nam hoàn toàn có thể học hỏi tinh thần ấy nếu coi năng lượng nguyên tử là một phần trong chiến lược phát triển khoa học công nghệ quốc gia chứ không chỉ là bài toán kinh tế ngắn hạn.

Phát triển năng lượng nguyên tử tại Việt Nam là một hành trình dài, đòi hỏi sự kết hợp giữa hợp tác quốc tế hiệu quả và chiến lược nội lực bền vững. Những mô hình hợp tác như với Dubna cần được nhân rộng, đồng thời đi kèm với chính sách đãi ngộ, đầu tư và đào tạo nhân lực có tầm nhìn dài hạn. Chỉ khi đó, Việt Nam mới có thể từng bước xây dựng nền tảng vững chắc để tham gia sâu vào chuỗi giá trị công nghệ hạt nhân toàn cầu, góp phần giải quyết những bài toán năng lượng, môi trường và phát triển bền vững trong thế kỷ 21.

Medcom RADALERT 100 được trang bị khả năng đo toàn vùng bước sóng bức xạ

Vai trò của máy đo phóng xạ trong việc giám sát bức xạ

Máy đo phóng xạ đóng vai trò thiết yếu trong việc giám sát mức độ phóng xạ trong môi trường làm việc, các cơ sở y tế và công nghiệp. Các thiết bị đo phóng xạ hiện đại có khả năng phát hiện và đo lường chính xác các loại bức xạ ion hóa như alpha, beta, gamma và tia X.

Tại MVTEK chúng tôi cung cấp các loại máy đo phóng xạ phù hợp với nhu cầu đa dạng, giúp kiểm soát và bảo vệ an toàn cho con người trong môi trường.

Máy đo phóng xạ Medcom RADALERT 100X

Địa chỉ mua máy đo phóng xạ uy tín

Trên thị trường hiện nay, có vô số thương hiệu sản xuất máy đo phóng xạ và hàng loạt nhà phân phối, bán lẻ khác nhau. Điều này khiến việc lựa chọn cơ sở phân phối uy tín, đảm bảo chất lượng và chính hãng trở nên khá khó khăn. Dưới đây là một vài gợi ý giúp bạn mua sắm an tâm hơn:

Trước hết, sau khi đã chọn được thương hiệu phù hợp , bạn nên truy cập trực tiếp vào trang web chính thức của hãng để tìm sản phẩm chính hãng.

Ngoài ra, bạn cũng có thể ghé thăm website mvtek.vn – thuộc Công ty Cổ phần Công nghệ Mai Vũ, một trong những nhà phân phối uy tín trong lĩnh vực thiết bị công nghệ, đặc biệt là máy đo phóng xạ. Với phương châm: sản phẩm chính hãng đa dạng – giá cả cạnh tranh – ưu đãi liên tục – dịch vụ khách hàng tận tâm và giao hàng miễn phí tại Hà Nội, TP.HCM, MVTEK cam kết mang đến cho khách hàng trải nghiệm mua sắm tuyệt vời và chu đáo.