Bức xạ và nguy cơ đối với sức khỏe con người: những điều cần biết

Bức xạ là một trong những yếu tố có thể ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người. Được phát hiện từ những năm đầu thế kỷ 20, bức xạ có thể gây ra những tác động tiêu cực cho cơ thể, từ những tổn thương da nhẹ đến những bệnh lý nguy hiểm như ung thư. Mặc dù bức xạ đã được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực như y học, công nghiệp, và nghiên cứu khoa học, nhưng các mối nguy hiểm tiềm ẩn của nó cũng không thể bỏ qua. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về bức xạ, tác động của nó đến sức khỏe và những biện pháp bảo vệ an toàn.

1. Bức xạ và những nguy cơ tiềm ẩn

Bức xạ phát ra từ các chất phóng xạ có thể gây tổn hại cho cơ thể ngay cả khi tiếp xúc với liều lượng thấp. Vào những năm đầu khi ống tia X được phát minh, các nhà khoa học đã nhận thấy rằng, việc tiếp xúc lâu dài với tia X có thể gây tổn thương da, thậm chí làm bỏng hoặc cháy da trong vài tuần sau đó. Khi bức xạ mạnh tiếp xúc với cơ thể, có thể gây ra những vết loét và rụng tóc. Những tổn thương này không chỉ ảnh hưởng ngay lập tức mà còn có thể gây ra các bệnh ung thư phát triển nhiều năm sau khi tiếp xúc.

Một ví dụ điển hình là việc các công nhân làm việc trong các mỏ đã bị ảnh hưởng bởi mức độ phóng xạ cao của khí Radon, một khí phóng xạ tự nhiên. Nghiên cứu cho thấy, những người này có tỷ lệ mắc ung thư phổi cao hơn so với những người không làm việc trong môi trường chứa Radon. Đây là một minh chứng rõ ràng về nguy cơ tiềm ẩn từ bức xạ, đặc biệt là đối với những người làm việc trong các môi trường có phóng xạ cao.

Máy đo liều phóng xạ Mirion RDS 32

2. Bức xạ và các quy tắc an toàn

Để bảo vệ sức khỏe trong môi trường có phóng xạ, việc áp dụng các quy tắc an toàn là rất quan trọng. Những quy tắc này dựa trên kinh nghiệm và nghiên cứu thực tế, nhằm giảm thiểu nguy cơ nhiễm phóng xạ. Một trong những nguyên tắc quan trọng là "Bức xạ là an toàn nếu nó không tạo ra hình ảnh trên phim trong vòng 7 phút", nguyên lý này đã được sử dụng trong những ngày đầu khi công nghệ chụp X-quang mới ra đời. Đây là một bước quan trọng trong việc đảm bảo an toàn cho những người làm việc với tia X và các nguồn phóng xạ.

Ngày nay, các quy tắc an toàn bức xạ đã được hoàn thiện và áp dụng rộng rãi. Các công nhân làm việc trong môi trường có bức xạ phải tuân thủ nghiêm ngặt các hướng dẫn an toàn, bao gồm việc đeo thiết bị đo bức xạ (liều kế) để theo dõi mức độ tiếp xúc với bức xạ. Các tổ chức quốc tế như ICRP (Ủy ban Quốc tế về An toàn Bức xạ) cũng đưa ra những khuyến cáo về giới hạn liều bức xạ, nhằm đảm bảo rằng tiếp xúc với bức xạ không vượt quá mức an toàn.

3. Liều bức xạ và các đơn vị đo

Liều bức xạ là một yếu tố quan trọng trong việc đánh giá mức độ nguy hiểm của bức xạ. Liều bức xạ được đo bằng đơn vị Sievert (Sv), hoặc mili Sievert (mSv) đối với liều lượng thấp hơn. Các chuyên gia về an toàn bức xạ khuyến cáo rằng, liều bức xạ trung bình hàng năm đối với một người không nên vượt quá 1 – 2 mSv. Đối với những người làm việc trong môi trường có bức xạ, giới hạn liều cho phép cao hơn, nhưng không vượt quá 50 mSv trong một năm, và trung bình không quá 20 mSv trong 5 năm.

Các nguồn bức xạ tự nhiên như Radon có thể tạo ra một liều bổ sung từ 1 – 3 mSv/năm, trong khi đó, một lần chụp X-quang có thể gây ra liều bức xạ từ 0,2 đến 5 mSv. Do đó, việc theo dõi và kiểm soát mức độ bức xạ là rất cần thiết để đảm bảo sức khỏe cho công nhân và cộng đồng.

Máy đo phóng xạ Medcom RADALERT 100X sản xuất bởi hãng International Medcom, Hoa Kỳ

4. Tác dụng sinh học của bức xạ

Bức xạ ion hóa có thể ảnh hưởng đến tế bào sống, làm thay đổi cấu trúc của DNA và gây ra những tổn thương sinh học nghiêm trọng. Một trong những tác hại lâu dài của bức xạ là ung thư. Bức xạ có thể gây ra những thay đổi trong cấu trúc gen, dẫn đến sự phát triển của các tế bào không bình thường, từ đó hình thành các khối u. Tuy nhiên, tác hại của bức xạ đối với sức khỏe không phải lúc nào cũng dễ nhận thấy ngay lập tức. Đôi khi, ung thư có thể phát triển nhiều năm sau khi tiếp xúc với bức xạ.

Đặc biệt, bức xạ Alpha (chẳng hạn như từ I-131) được coi là nguy hiểm hơn bức xạ Gamma, vì nó có thể gây tổn thương nghiêm trọng cho mô sống, trong khi bức xạ Gamma thường chỉ gây tổn thương tại những điểm tiếp xúc, và tế bào có thể hồi phục sau đó.

5. Các biện pháp giảm thiểu nguy cơ

Bên cạnh việc áp dụng các quy tắc an toàn trong môi trường bức xạ, còn có nhiều biện pháp khác để giảm thiểu nguy cơ. Việc sử dụng các thiết bị đo bức xạ, thường xuyên kiểm tra nồng độ phóng xạ trong không khí, và đảm bảo rằng các thiết bị bảo vệ, như quần áo chống bức xạ, được sử dụng đúng cách là rất quan trọng. Đặc biệt, đối với những người làm việc trong các nhà máy điện hạt nhân, bệnh viện hay các cơ sở sử dụng tia X, việc tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về thời gian làm việc, khoảng cách và bảo vệ cá nhân là yếu tố quan trọng trong việc giảm thiểu nguy cơ phơi nhiễm bức xạ.

Trong các môi trường có phóng xạ, việc đeo thiết bị bảo hộ như kính chì là cần thiết để bảo vệ sức khỏe.

6. Những nguy cơ từ sự cố hạt nhân

Các sự cố hạt nhân, như tai nạn tại nhà máy điện hạt nhân Chernobyl, đã làm nổi bật mức độ nguy hiểm của bức xạ đối với sức khỏe con người. Những sự cố này không chỉ gây ra thiệt hại lớn về người và tài sản mà còn để lại hậu quả lâu dài, ảnh hưởng đến môi trường và sức khỏe cộng đồng. Các chất phóng xạ như I-131, Cesi-137, và Cobalt-60 có thể phát tán vào không khí, đất đai và nguồn nước, gây ô nhiễm nghiêm trọng. Khi con người tiếp xúc với những chất phóng xạ này, họ có thể bị nhiễm xạ, dẫn đến những hậu quả nguy hiểm như ung thư và các bệnh lý khác.

Các cơ sở hạt nhân hiện nay đều phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về an toàn, nhằm ngăn ngừa các sự cố không mong muốn và bảo vệ sức khỏe của công nhân cũng như cộng đồng.

4. Vai trò của thiết bị đo phóng xạ

Việc sử dụng máy đo phóng xạ đóng vai trò thiết yếu trong việc giám sát mức độ phóng xạ trong môi trường làm việc, các cơ sở y tế và công nghiệp. Các thiết bị đo phóng xạ hiện đại có khả năng phát hiện và đo lường chính xác các loại bức xạ ion hóa như alpha, beta, gamma và tia X. Trong quá trình làm việc với phóng xạ, sử dụng thiết bị đo phóng xạ là bắt buộc để đảm bảo an toàn cho nhân viên y tế và cộng đồng. Các máy đo phóng xạ như máy đo suất liều, liều kế cá nhân, và máy đo hoạt độ phóng xạ giúp kiểm tra mức độ phơi nhiễm phóng xạ, đồng thời đảm bảo rằng liều chiếu xạ luôn nằm trong giới hạn cho phép.

Tại MVTEK chúng tôi cung cấp các loại máy đo phóng xạ phù hợp với nhu cầu đa dạng, giúp kiểm soát và bảo vệ an toàn cho con người trong môi trường.

Máy đo phóng xạ Medcom Inspector Alert V2

5. Địa chỉ mua máy đo phóng xạ uy tín

Trên thị trường hiện nay, có vô số thương hiệu sản xuất máy đo phóng xạ và hàng loạt nhà phân phối, bán lẻ khác nhau. Điều này khiến việc lựa chọn cơ sở phân phối uy tín, đảm bảo chất lượng và chính hãng trở nên khá khó khăn. Dưới đây là một vài gợi ý giúp bạn mua sắm an tâm hơn:

Trước hết, sau khi đã chọn được thương hiệu phù hợp , bạn nên truy cập trực tiếp vào trang web chính thức của hãng để tìm sản phẩm chính hãng.

Ngoài ra, bạn cũng có thể ghé thăm website mvtek.vn hoặc Fanpage Facebook Thiết bị đo lường MVTEK – thuộc Công ty Cổ phần Công nghệ Mai Vũ, một trong những nhà phân phối uy tín trong lĩnh vực thiết bị công nghệ, đặc biệt là máy đo phóng xạ. Với phương châm: sản phẩm chính hãng đa dạng – giá cả cạnh tranh – ưu đãi liên tục – dịch vụ khách hàng tận tâm và giao hàng miễn phí tại Hà Nội, TP.HCM, MVTEK cam kết mang đến cho khách hàng trải nghiệm mua sắm tuyệt vời và chu đáo.