Cẩm nang kiểm soát độ ẩm chuẩn quốc tế cho ngành may mặc

Trong ngành công nghiệp may mặc, việc xác định độ ẩm của vải, sợi và nguyên liệu đã không còn là thủ tục đơn giản mà trở thành yếu tố chiến lược. Vì ở Việt Nam, nơi có khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa, môi trường luôn chứa nhiều độ ẩm cao và biến đổi thất thường, nên việc kiểm soát độ ẩm chính xác từ khâu đầu vào đến khâu lưu trữ trở nên vô cùng quan trọng để bảo đảm chất lượng sản phẩm, ổn định sản xuất và tăng sức cạnh tranh. Bài viết này sẽ phân tích sâu về vai trò của kiểm soát độ ẩm trong ngành may mặc, ứng dụng thực tiễn và hướng dẫn cụ thể cho doanh nghiệp.

Vai trò của kiểm soát độ ẩm trong ngành may mặc

Tại sao việc kiểm soát độ ẩm vải lại quan trọng trong ngành may mặc?

Ảnh hưởng lên nguyên liệu và sản xuất

Độ ẩm các loại vải như bông, vải cotton, vải pha và sợi nhân tạo ảnh hưởng trực tiếp tới các đặc tính như độ dài xơ, độ bền, khả năng giãn và cảm giác vải khi sờ. Nếu vải quá khô sẽ giòn, dễ rách khi may tốc độ cao; nếu quá ẩm, có thể bị co rúm, mất dáng sau khi sấy hoặc là. Theo các chuẩn công nghiệp tại Việt Nam, mức độ ẩm lý tưởng cho môi trường sản xuất và lưu trữ là khoảng 50‑60% RH và nhiệt độ khoảng 20‑25 °C.

Hơn thế nữa, trong giai đoạn bảo quản và lưu kho nguyên liệu, môi trường với độ ẩm cao có thể gây ra tình trạng ẩm mốc, loang màu, phai màu, làm giảm giá trị thương mại và tuổi thọ sản phẩm. Ví dụ trong mùa nồm tại miền Bắc Việt Nam, độ ẩm có thể vượt quá 80% khiến nhiều doanh nghiệp may mặc gặp khó khăn.

Tầm quan trọng của nhiệt độ, độ ẩm trong ngành dệt may

Lợi ích từ việc đo và điều chỉnh độ ẩm đúng chuẩn

Khi doanh nghiệp đặt việc kiểm đo độ ẩm ở mức ưu tiên và triển khai thiết bị đo chuyên dụng, họ đạt được nhiều lợi thế:

Tối ưu hóa chất lượng sợi và vải, giảm tỷ lệ hỏng, tăng năng suất và ổn định quy trình sản xuất.

Đánh giá chính xác hơn về giá trị thương mại của nguyên liệu như kiện bông - vì độ ẩm ảnh hưởng trực tiếp tới trọng lượng nguyên liệu.

Giảm thiểu chi phí hư hỏng, tái xử lý hoặc loại bỏ nguyên liệu không đạt chuẩn, qua đó nâng cao lợi thế cạnh tranh và độ tin cậy với khách hàng.

Ứng dụng của máy đo độ ẩm vải TEM I

Ứng dụng thiết thực và quy trình kiểm soát độ ẩm trong nhà máy may

Thiết bị và công đoạn ứng dụng

Thiết bị đo độ ẩm chuyên dụng gọi là máy đo độ ẩm vải và các đầu dò đo độ ẩm vải, sợi hoặc máy đo độ ẩm bông là công cụ then chốt giúp đo nhanh và chính xác mức độ ẩm dưới dạng phần trăm (%) hoặc thông số “moisture regain” của sợi. Ví dụ, một số thiết bị sử dụng phương pháp đo độ ẩm vải  và cảm biến tiếp xúc để đo mức ẩm của vải, sợi. 

Trong dây chuyền sản xuất may mặc, công đoạn khi độ ẩm đặc biệt quan trọng bao gồm: cán bông (đối với nguyên liệu bông), kéo sợi, xé‑trộn sợi, dệt vải, là/ủi, đóng gói và bảo quản. Chẳng hạn ở công đoạn cán bông, nếu độ ẩm đạt chuẩn sẽ giúp xơ bông đạt độ dài tối đa và độ bền cao hơn. 

Quy trình kiểm soát và tiêu chuẩn tham khảo

Một quy trình kiểm soát độ ẩm hiệu quả thường bao gồm các bước: ghi nhận thời điểm nhập nguyên liệu, đưa vào phòng/ khu vực điều chỉnh độ ẩm, kiểm tra bằng thiết bị đo sau một khoảng thời gian (ví dụ 2 h), đảm bảo độ ẩm đạt ngưỡng trước khi chuyển sang công đoạn tiếp theo.

Về tiêu chuẩn độ ẩm, nhiều nhà máy tại Việt Nam sử dụng máy đo độ ẩm vải xem mức 50‑60% RH và nhiệt độ 20‑25 °C là chuẩn cho môi trường sản xuất & kho lưu trữ ngành may. Tuy nhiên, mỗi loại nguyên liệu – bông, len, lụa, vải pha – lại có mức độ ẩm nội tại khác nhau (ví dụ: bông 6,5‑8%, lụa 9,9% trong điều kiện chuẩn) để tính đến khi sản xuất.

Các phụ kiện và đầu dò đo độ ẩm vải cho máy đo Aqua Boy TEMI

Việc xây dựng khu vực “phòng hút ẩm” hoặc “khu vực điều chỉnh độ ẩm” trong nhà máy cũng được khuyến cáo: phòng này cần đúng công suất, lưu lượng và thời gian xử lý để đảm bảo hàng hóa không bị dồn ứ và luôn trong môi trường ổn định trước khi đóng gói.

Tổng kết lại, trong một môi trường dệt may xuất khẩu với yêu cầu ngày càng cao về chất lượng và cạnh tranh toàn cầu, việc xác định và kiểm soát độ ẩm không còn là lựa chọn mà là yêu cầu bắt buộc để doanh nghiệp có thể nâng tầm sản phẩm và thương hiệu. Khi doanh nghiệp triển khai thiết bị đo độ ẩm chuyên dụng, xây dựng quy trình kiểm soát chuẩn và duy trì môi trường độ ẩm phù hợp, họ không chỉ giảm thiểu rủi ro mà còn tiết kiệm chi phí, gia tăng độ tin cậy và tối đa hóa hiệu suất sản xuất. Với hơn 13 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực thiết bị đo lường, chúng tôi khuyến nghị các nhà máy may mặc nên đầu tư sớm vào hệ thống đo và kiểm soát độ ẩm – đây chính là chiến lược dài hạn để phát triển bền vững và vươn lên trong ngành.