Sự thay đổi nhiệt độ, độ ẩm ảnh hưởng như thế nào đến chất lượng vải?

Trong ngành dệt may, sự thay đổi nhiệt độ, độ ẩm không chỉ là chuyện thời tiết mà là yếu tố sống còn quyết định chất lượng vải. Từ độ bền sợi, độ co rút, bề mặt vải cho đến màu sắc và cảm giác khi chạm tay, mọi yếu tố đều chịu ảnh hưởng trực tiếp từ môi trường nhiệt ẩm. Vì vậy, việc kiểm soát độ ẩm vải hay nhiệt độ bảo quản kết hợp với sử dụng máy đo độ ẩm vải chuyên dụng đang trở thành tiêu chuẩn bắt buộc tại nhiều nhà máy, xưởng may và kho bảo quản.

Tầm quan trọng của nhiệt độ, độ ẩm trong ngành dệt may

Trong toàn bộ chuỗi giá trị dệt may, từ kéo sợi, dệt, nhuộm, hoàn tất đến lưu kho và vận chuyển, nhiệt độ và độ ẩm luôn là hai thông số nền tảng. Với cùng một loại vải, chỉ cần nhiệt độ và độ ẩm thay đổi, tính chất vật lý của sợi và cấu trúc vải đã có thể biến động đáng kể. Điều này dẫn đến chênh lệch về kích thước, trọng lượng, độ dày và cảm giác bề mặt vải giữa các lô sản xuất.

Khi độ ẩm môi trường quá thấp, sợi vải dễ bị khô, giòn, kém đàn hồi, gia tăng nguy cơ đứt sợi trong quá trình kéo sợi hoặc dệt. Ngược lại, độ ẩm quá cao khiến vải hút ẩm, tăng trọng lượng, dễ nấm mốc và biến dạng. Nhiệt độ cũng đóng vai trò xúc tác, làm tăng tốc độ bay hơi nước hoặc ngưng tụ hơi ẩm, khiến trạng thái cân bằng ẩm của vải thay đổi liên tục.

Tầm quan trọng của nhiệt độ, độ ẩm trong ngành dệt may

Đối với các doanh nghiệp dệt may xuất khẩu, các tiêu chuẩn quốc tế về độ ổn định kích thước, độ bền màu, độ bền cơ học của vải thường quy định trong điều kiện nhiệt độ, độ ẩm chuẩn. Do đó, chỉ khi kiểm soát tốt môi trường nhiệt ẩm, nhà máy mới có thể đảm bảo sản phẩm đạt tiêu chuẩn, hạn chế rủi ro bị trả hàng, khiếu nại hoặc tổn thất thương hiệu.

Cơ chế nhiệt độ, độ ẩm tác động đến sợi vải và cấu trúc vải

Vải là vật liệu có cấu trúc xốp, gồm rất nhiều sợi nhỏ đan xen, trong đó các loại sợi vải có thể là cotton, polyester, viscose, len hoặc pha trộn. Mỗi loại sợi có khả năng hút ẩm, nhả ẩm và phản ứng với nhiệt độ khác nhau. Khi nhiệt độ và độ ẩm thay đổi, trạng thái cân bằng ẩm của sợi cũng thay đổi, kéo theo hàng loạt hệ quả trên chất lượng vải.

Khi độ ẩm tăng, các sợi có khả năng hút ẩm cao như cotton, viscose sẽ hấp thụ hơi nước, trương nở và giãn ra. Điều này làm vải trở nên mềm hơn, nặng hơn và có thể thay đổi kích thước. Nếu quá trình này xảy ra không đồng đều giữa các vùng vải, nguy cơ cong vênh, xoắn méo, co rút cục bộ là rất lớn. Ngược lại, khi độ ẩm giảm đột ngột, nước trong sợi bay hơi nhanh, sợi co lại, dẫn tới hiện tượng co rút vải sau giặt hoặc sau khi phơi trong môi trường nắng gắt.

Cơ chế nhiệt độ, độ ẩm tác động đến sợi vải và cấu trúc vải

Nhiệt độ cũng ảnh hưởng mạnh đến liên kết bên trong sợi và lớp hoàn tất trên bề mặt vải. Ở nhiệt độ cao, một số loại hóa chất hoàn tất, hồ, chất chống nhăn hoặc chống thấm có thể bị suy giảm tính năng. Với vải tổng hợp như polyester, nylon, nhiệt độ quá cao trong thời gian dài có thể làm thay đổi cấu trúc vi mô, gây mất độ đàn hồi hoặc làm vải bị bóng, cháy xơ.

Giải pháp kiểm soát nhiệt độ, độ ẩm bằng thiết bị đo chuyên dụng

Để hạn chế tối đa tác động tiêu cực của sự thay đổi nhiệt độ, độ ẩm, các nhà máy dệt may hiện đại đều xây dựng chiến lược kiểm soát môi trường gắn liền với thiết bị đo lường chính xác. Thay vì xác định độ ẩm vải truyền thống, doanh nghiệp cần có số liệu cụ thể về độ ẩm vải, độ ẩm không khí, nhiệt độ tại từng công đoạn.

Sử dụng máy đo độ ẩm Aqua Boy chuyên dụng giúp kiểm tra nhanh trạng thái ẩm của vải và sợi ngay tại hiện trường sản xuất, kho vải hoặc khu vực kiểm tra chất lượng. Nhờ đó, kỹ thuật viên có thể quyết định thời gian điều hòa ẩm, điều chỉnh nhiệt độ phòng, hoặc thay đổi tham số máy để đảm bảo vải luôn ở trạng thái tối ưu trước khi chuyển sang công đoạn tiếp theo.

Song song với máy đo độ ẩm vải, các thiết bị như máy đo nhiệt độ, độ ẩm môi trường, bộ ghi dữ liệu cũng cần được triển khai tại kho, xưởng dệt và phòng hoàn tất. Việc ghi nhận liên tục giúp nhà quản lý dễ dàng truy vết nguyên nhân khi xảy ra lỗi, xây dựng phương pháp đo độ ẩm vải chuẩn và đào tạo nhân sự dựa trên số liệu thực tế thay vì kinh nghiệm cảm tính.

Thân máy đo độ ẩm vải Aqua Boy TEM I (2 đến 24,5%)

Ứng dụng thiết bị đo độ ẩm trong quy trình kiểm soát chất lượng

Một quy trình kiểm soát chất lượng hiệu quả thường bắt đầu từ việc thiết lập ngưỡng nhiệt độ, độ ẩm mục tiêu cho từng khu vực sản xuất. Dựa trên ngưỡng này, đội phụ trách sẽ sử dụng thiết bị đo độ ẩm vải và đầu dò đo độ ẩm để kiểm tra định kỳ, kết hợp với lưu trữ dữ liệu theo ca, theo lô sản xuất.

Ở khâu nhập vải, đo độ ẩm giúp phát hiện những lô vải đang quá ẩm hoặc quá khô, từ đó quyết định có cần điều hòa ẩm trước khi đưa vào sản xuất hay không. Trong quá trình dệt, nhuộm, hoàn tất, các điểm đo được bố trí tại vị trí nhạy cảm như khu vực sấy, phòng ổn định kích thước, kho bán thành phẩm. Trước khi đóng gói và xuất hàng, việc đo lại độ ẩm vải giúp đảm bảo sản phẩm không bị quá ẩm, tránh nguy cơ nấm mốc trong quá trình vận chuyển đường dài.

Là đơn vị cung cấp thiết bị đo lường cho ngành dệt may, các công ty như MVTEK chú trọng việc tư vấn giải pháp tổng thể chứ không chỉ bán thiết bị. Từ lựa chọn máy đo độ ẩm vải phù hợp từng loại vật liệu, đến bố trí điểm đo, xây dựng quy trình kiểm tra, tất cả đều hướng tới mục tiêu giúp doanh nghiệp bảo vệ chất lượng vải, tối ưu chi phí và nâng cao uy tín trên thị trường.

Lựa chọn thiết bị đo phù hợp: độ chính xác, độ bền và chi phí vận hành

Khi đầu tư thiết bị đo nhiệt độ, độ ẩm và máy đo độ ẩm vải, doanh nghiệp không chỉ quan tâm đến giá mua ban đầu mà còn cần xem xét độ chính xác, độ bền, khả năng lặp lại kết quả, cũng như chi phí hiệu chuẩn và bảo trì. Thiết bị chính hãng với cảm biến chất lượng cao giúp giảm thiểu sai số, từ đó tránh những quyết định sai lầm trong sản xuất.

Độ bền cơ học, khả năng làm việc ổn định trong môi trường nhà xưởng nhiều bụi, độ ẩm cao và tần suất sử dụng liên tục là yếu tố quan trọng để giảm chi phí thay thế. Bên cạnh đó, thiết bị có thiết kế thân thiện, dễ sử dụng sẽ giúp công nhân thao tác đúng, giảm rủi ro do vận hành sai cách. Chính vì vậy, nhiều nhà máy ưu tiên lựa chọn thiết bị đo chính hãng do các đơn vị uy tín như MVTEK phân phối, với chế độ bảo hành, hỗ trợ kỹ thuật và hiệu chuẩn rõ ràng.